Inhuldiging Amelia Brockenplein

N-VA Ranst:

Toespraak burgemeester Johan de Ryck: "De gemeenten werden in ons land erkend door de grondwet van 1831. Er waren toen 2.739 gemeenten. Vandaag zijn er nog 581 gemeenten.
Op 24 april 1921, 90 jaar na de oprichting van de gemeenten,  mochten twee miljoen vrouwen voor het eerst hun stem uitbrengen voor de gemeenteraad.
Het is pas met de wet van 15 april 1920 dat iedereen, mannen en vrouwen, stemrecht hadden en konden verkozen worden voor de gemeenteraad.
In slechts 146 gemeenteraden van de 2.600 gemeenten werden er 196 vrouwen verkozen waarvan er 6 burgemeester werden. 
We kunnen wel zeggen dat Amelia Brocken een apart geval was. Ze was een van de eerste niet-adellijke vrouwelijke burgemeesters van het land. De 650 kiezers van Emblem konden kiezen tussen 20 kandidaten. Met haar 'eenvrouwslijst' behaalde Amelia Brocken de meeste voorkeurstemmen en werd ze eerste schepen en daardoor werd ze ook automatisch waarnemend burgemeester. Op 16 januari 1922 werd Amelia Brocken benoemd als de nieuwe burgemeester van Emblem.
Tot vandaag zijn er geen straten in Ranst vernoemd naar vrouwen. Ik ben dan ook heel blij dat we hier verandering in kunnen brengen.
Op voorstel van raadslid Frans Marivoet heeft de gemeenteraad van Ranst in oktober 2021 unaniem zijn goedkeuring gegeven om het naamloos kerkplein van Emblem om te dopen naar het Amelia Brockenplein.
De naam van de eerste vrouwelijke burgemeester van Emblem moest op een openbare plaats in Emblem prijken. Dat we dit plein haar naam geven is symbolisch, maar we gaan echt geen honderd jaar meer wachten tot er een nieuwe straat in Emblem komt om die naar haar te vernoemen.
In het kader van de actie 'Meer vrouw op straat' wil ik dan ook het naambord van de  'Madame van 't sas' onthullen waarbij het kerkplein van Emblem vanaf vandaag officieel het Amelia Brockenplein zal genoemd worden."

Informatie op de gedenkplaat

Amelia Brockenplein

Amelia Brocken: geboren op 9 juni 1871 - overleden op 17 februari 1939

Burgemeester van Emblem 1921 - 1926

Bij de gemeenteraadsverkiezingen van 24 april 1921 mochten, voor het eerst, ook vrouwen ouder dan 21 jaar, kandidaat zijn en gaan stemmen.

In Emblem werd, uit de negen verkozenen van vier verschillende lijsten, Amelia Brocken benoemd tot burgemeester. Zo werd zij één van de eerste vrouwelijke burgemeesters in België.

Haar beleid kenmerkte zich door een grote sociale bekommernis voor de arme bewoners. Zij zette zich sterk in voor een beter gemeentelijk onderwijs en de huisvesting ervan. Haar man was sassenier aan het Sas van Emblem. Zo ging zij voor de bewoners van Emblem de geschiedenis in als 'Madam avn 't Sas'.

Artikel: Gazet Van Antwerpen - 24 Apr. 2022

Kleinzoon eerste vrouwelijke burgemeester na omdopen plein: “Bedankt lieve mensen van Emblem”

Een eerbetoon aan de sasseniersvrouw (1871-1939) die in de periode 1921-1926 een van de eerste vrouwelijke burgemeesters van ons land was. “Dank u lieve mensen van Emblem in naam van heel onze familie”, reageerde kleinzoon Luc Bastiaens (88) die nog levendige herinneringen aan zijn ‘bomma' heeft.
Tot vandaag zijn er geen straten in Ranst vernoemd naar vrouwen. Het voorstel om het kerkplein van Emblem te herdopen in Amelia Brockenplein komt van raadslid Frans Marivoet (Groen), die zelf in Emblem woont. De naamgeving kadert ook in de actie ‘Meer vrouw op straat'. De gemeenteraad keurde het unaniem goed. Door de coronamaatregelen werd de plechtige opening even uitgesteld. “Normaal moest het honderd jaar na haar verkiezing zijn gebeurd”, zegt Frans Marivoet. “Maar op zich is 2022 ook een symbolisch jaar, want ze werd in 1922 benoemd, dus eigenlijk spreken we nu ook over honderd jaar later.”
Marivoet, die in de geschiedenis van de ‘madame van 't sas' zoals Amelia werd genoemd ging graven, ontdekte dat zij niet de eerste vrouwelijke burgemeester van België was. “Maar eigenlijk wel de eerste democratisch verkozen, want de andere waren meer door erfopvolging.”
Amelia Brocken was gehuwd met sluiswachter Jules Bastiaens. Ze was afkomstig van Oostmalle. De familie woont nu niet meer in Emblem, maar komt op 11 november wel trouw naar de herdenking van de gesneuvelden. Gregorius, de zoon van Amelia en Jules, stierf op zijn zeventiende in Nieuwpoort tijdens de Eerste Wereldoorlog. Een zware slag voor Amelia en Jules. Om Gregorius mee in de hulde te betrekken legde schepen en Emblemnaar Jan Dillen (N-VA) en Nina Bastiaens in de Sint-Gummaruskerk bloemen neer aan de gedenkplaat van de gesneuvelden waarop Gregorius' naam staat.
Harmonie De Netezonen luisterde het geheel op. Luc (88) en Nina Bastiaens (80), kleinkinderen van Amelia, vonden het spijtig dat hun broer Georges, in 2019 overleden en genoemd naar hun gesneuvelde oom, het niet meer kon meemaken. De jongst aanwezige nakomeling, achterachterkleinzoon Finn Verreydt uit Nijlen (5), vond het allemaal spannend. Zusje Ella (3) was thuisgebleven.
Luc herinnerde zich nog een scene aan de keukentafel bij bomma en bompa. Die laatste was dus sluiswachter aan sas 4. “Bomma had eitjes gekookt voor ons, maar ze waren veel te zacht, met allemaal blubber. We haalden onze neus op. Bompa wou dat wij die eieren toch zouden eten, maar bomma trok zoals altijd partij voor ons. Zij kon ons niets weigeren.”
Volgens Luc stond zijn bomma bekend als iemand die “zeer goed kon klappen en geleerd was”, en die altijd iedereen wou helpen. “Maar ze was ook koppig. Dat die kapitein-rechtdoor-zee een plein naar haar genoemd zou krijgen, had niemand van ons ooit durven vermoeden. Bedankt lieve mensen van Emblem”, sprak hij met zeer vaste stem. kma