Zwaaikom Ranst wordt spaarbekken van drie tot vier miljard liter water

N-VA Ranst:

Economisch Netwerk Albertkanaal - Zwaaikom Ranst (aanzet duwvaartkanaal)
Lang was er sprake om de zwaaikom te herbestemmen naar een watergebonden bedrijventerrein. Omdat het behoud van het Europees beschermde natuurgebied Elzenbroekbos en Kapelbeek en de ontsluiting van dit terrein niet gegarandeerd konden worden waren wij geen voorstander van een bedrijventerrein.
Recent werden er voorstellen gedaan vanuit Water-Link om in dit gebied een nieuw waterspaarbekken aan te leggen. Dit scenario gaat uit van het behoud van het Europees beschermde Elzenbroekbos en Kapelbeek.
Vandaag hebben we bericht gekregen dat Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir ons advies voor een spaarbekken heeft gevolgd.

Artikel: De Standaard - 8/08/2022  

Zwaaikom Ranst wordt grootschalig spaarbekken van drie tot vier miljard liter water

De Zwaaikom van Ranst krijgt een nieuwe toekomst als spaarbekken van drie tot vier miljoen kubieke meter water voor de Antwerpse drinkwaterproductie. Dat maakt het kabinet van Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) bekend. Eerder was voorzien om de Zwaaikom om te vormen naar een industrieterrein, maar door de droogteproblematiek, besloot Demir om deze plannen op te bergen.
Het spaarbekken kadert binnen de Blue Deal, het plan van de Vlaamse regering om Vlaanderen weerbaar te maken tegen droogte en waterschaarste. ‘De belangrijkste opdracht voor onze Blue Deal is ruimte maken voor water', verklaart Demir. ‘Met een extra spaarbekken als strategische reserve versterken we onze drinkwaterbevoorrading tijdens toekomstige langere perioden van droogte', aldus Demir.
De Antwerpse drinkwatermaatschappij Water-link beschikt momenteel al over drie spaarbekkens, samen goed voor zeven miljoen kubieke meter. Het nieuwe spaarbekken zou aan het voormalige Duwvaartdok komen en zou ongeveer 25 hectare beslaan.
‘Tijdens de nattere periodes van het jaar stroomt er genoeg water door de Maas en het Albertkanaal richting zee. Maar door de klimaatverandering dalen de debieten sterk en gedurende langere periodes. Met dit bijkomend spaarbekken kunnen we een deel van het water uit nattere periodes opslaan om te gebruiken tijdens de droge zomermaanden', aldus Demir.

Artikel: Gazet van Antwerpen - 8/08/2022

Minister Demir beslist: zwaaikom Albertkanaal verandert in megareservoir: “Goed voor drie tot vier miljard liter drinkwater”

Oelegem/Ranst De zwaaikom langs het Albertkanaal in Oelegem wordt niet ontwikkeld als bedrijventerrein maar krijgt een nieuwe toekomst als gigantisch spaarbekken voor drinkwater.
Dat heeft minister voor Omgeving Zuhal Demir (N-VA) beslist. Er kan voor drie tot vier miljard liter water wordt opgeslagen voor de Antwerpse drinkwaterproductie. “Via deze Blue Deal maken we bewust ruimte voor water om onze strategische reserves te versterken bij toekomstige langere perioden van droogte”, aldus Demir. Ze herhaalt dat er momenteel geen tekort is aan drinkwater.

Een spaarbekken heeft twee functies. In eerste plaats zorgt het voor een natuurlijke, eerste zuivering van het ruw water uit het Albertkanaal. In kader van de aanhoudende droogteperiodes is echter vooral de tweede functie van belang: het water in het spaarbekken dient als strategische reserve. Drinkwatermaatschappij Water-link heeft in de regio reeds drie spaarbekkens in dienst met een totale inhoud van meer dan 7 miljoen kubieke meter. Door de realisatie van een nieuw spaarbekken beoogt men een bijkomend opslagvolume van drie tot vier miljoen kubieke meter water op een oppervlakte van ongeveer 25ha.
“Tijdens de nattere periodes van het jaar stroomt er genoeg water door de Maas en het Albertkanaal richting zee. Maar door de klimaatverandering dalen de debieten sterk en gedurende langere periodes. Met dit bijkomend spaarbekken kunnen we een deel van het water uit nattere periodes op slaan om te gebruiken tijdens de droge zomermaanden.”, aldus Demir.
Duwvaartkanaal
De idee is om het nieuwe spaarbekken te ontwikkelen aan de aanzet van het voormalige nooit verder uitgegraven Duwvaartkanaal. De zwaaikom vormt vandaag het begin van de Antitankgracht. Vlaanderen had lange tijd plannen om dit stuk waterloop te dempen en het samen met de omliggende gronden om te vormen tot industriegebied.
Van dat plan ziet Demir nu onherroepelijk af wegens gebrekkige ontsluiting, impact op de omliggende natuur én omdat er in het kader van de Blue Deal nieuwe prioriteiten zijn. De ligging is immers ideaal voor een nieuw waterbekken door de nabijheid van het reeds operationele spaarbekken van Broechem en het Water-Link-productiecentrum in Oelegem. Met het nieuwe spaarbekken zou zo op een kostenefficiënte manier de leveringszekerheid verhoogd kunnen worden. De Vlaamse regering schaarde zich enkele weken geleden unaniem achter het voorstel van Demir.
Natuur
Tijdens het ontwerp en de ontwikkeling van het spaarbekken wordt ingezet op een maximale integratie in de omgeving en omringende natuur. Naast het spaarbekken ligt immers een belangrijk beschermd “Natura 2000”-gebied. Dat is samen met de haast onmogelijke ontsluiting van het terrein de reden waarom een bedrijventerrein op die plaats geen optie meer was.
Met behulp van duurzame technieken zoals natuurlijke beplanting van de oever, zal het spaarbekken de habitat van lokale waterfauna en flora versterken. “Dit zal ervoor zorgen dat het spaarbekken niet enkel een kostenefficiënte, maar eveneens een ecologisch verantwoorde oplossing biedt voor de droogte”, meent Demir.
De minister start nu een planningsproces op voor een ruimtelijk uitvoeringsplan (rup) dat dit mogelijk moet maken. Vorig jaar sprak Franky Cosaert, CEO van Water-Link, de ambitie uit om al in 2023 te kunnen starten met de ombouw van zwaaikom tot drinkwaterreservoir. In dat geval zou het spaarbekken in 2028 operationeel kunnen zijn.
Momenteel geen drinkwatertekort
De drinkwatermaatschappijen laten intussen weten dat ook ondanks de huidige droogte de drinkwaterbevoorrading niet in het gedrang lijkt te komen, maar ze houden de vinger aan de pols. Maandag komt het droogteoverleg opnieuw samen voor een stand van zaken. Voorlopig ligt het probleem niet bij de drinkwatervoorraad, maar bij de stand van de waterlopen.
De Vlaamse waterbedrijven hebben de voorbije jaren heel wat inspanningen om langdurige periodes van droogte te overbruggen. Dat doen ze door in te zetten op duurzame productie-, distributie- en opslagtechnieken waarbij ze het evenwicht tussen vraag en aanbod bewaken. Zo wordt aan de kust brak water gezuiverd tot drinkwater. Belangrijke investeringen in infrastructuur zorgen daarnaast voor een betere verbinding tussen de distributienetten van verschillende waterbedrijven.
Jan Auman